Gebaseerd op onderzoek uitgevoerd in het OrganicTargets4EU project, geeft dit artikel een samenvatting van de beoordeling van de kennis- en innovatiesystemen in de biologische landbouw, aquacultuur en actoren in de waardeketen. Toegang tot informatie, proactieve kennisuitwisseling en voortdurende actualisering van kennis zijn fundamenteel in alle sociaaleconomische systemen. In de context van de huidige voedselproductie en toenemende milieu-uitdagingen is het van cruciaal belang om een goed functionerende dialoog te hebben tussen wetenschap, praktijk en beleid, bekend als het Landbouw Kennis en Innovatie Systeem (AKIS). Een goed functionerend AKIS is namelijk van cruciaal belang om de ambitieuze doelstellingen van de Europese Unie (EU) te behalen, zoals uiteengezet in de EU-strategieën Farm-to-Fork (F2F) en Biodiversiteit in het kader van de Europese Green Deal. De strategieën hebben als doel om tegen 2030 ten minste 25% van het landbouwareaal in de EU te bestemmen voor biologische landbouw en om de biologische aquacultuur aanzienlijk te vergroten (biologische F2F doelen). Het verhogen van het aandeel biologische landbouw tot 25% is een belangrijk doel om de duurzaamheid van de agrovoedingssector in Europa te vergroten. Dit zou neerkomen op een verdrievoudiging van het huidige aandeel biologische landbouw in de EU in slechts enkele jaren. In de nieuwe strategische GLB-plannen 2021-2027 van de EU-lidstaten wordt vaak stilgestaan bij het bijzondere belang van AKIS voor het behalen van de F2F-doelstellingen voor biologische landbouw. Toch blijven de manier waarop de doelen bereikt moeten worden en het specifieke implementatietraject onduidelijk. Het Europese Horizon project OrganicTargets4EU analyseert de huidige staat van het AKIS voor biologisch in acht focuslanden (Oostenrijk, Denemarken, Duitsland, Italië, Frankrijk, Hongarije, Roemenië en Griekenland). Gebaseerd op de identificatie van belangrijke lock-ins, benadrukt de analyse land- en sectorspecifieke maatregelen voor de ontwikkeling van het AKIS voor biologisch die nodig zijn om de biologische landbouw, aquacultuur, verwerking en detailhandel te ondersteunen en op te schalen.
Een duidelijk beeld van de huidige situatie als basis voor verbetering van het AKIS voor biologisch
OrganicTargets4EU analyseert kennis- en innovatiesystemen door middel van interviews met deskundigen, online enquêtes en het in kaart brengen van AKIS belanghebbenden in de 8 focuslanden. De beoordeling heeft betrekking op de organisatorische kenmerken van de AKIS in elk land, met de nadruk op beleidsachtergrond, adviesdiensten, onderwijs, evenals onderzoek en innovatie. Gebaseerd op geïdentificeerde beperkingen en kansen, worden aanbevelingen gedaan voor de verdere ontwikkeling van het AKIS voor biologisch. Voor biologische verwerkers en retailers omvat het rapport een analyse van de ondersteuning die ze krijgen, evenals de kennis- en informatiebehoeften.
Gebrek aan geïnstitutionaliseerde financiering en gebrek aan kennisoverdracht, uitwisseling en onderwijs zijn belangrijke barrières
In de biologische landbouw laat de huidige staat van het AKIS verschillende ontwikkelingsniveaus zien tussen de focuslanden. Landen met een grotere biologische sector hebben meer nationale beleidsondersteuning en samenwerking in gevestigde netwerken van actoren. Toch is een goed functionerend biologisch AKIS afhankelijk van conventionele AKIS actoren en hun bereidheid om biologische landbouw te ondersteunen. EU-programma's zoals EIP-AGRI spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van AKIS, vooral in landen met beperkte overheidsinitiatieven. In landen waar AKIS voor biologische landbouw minder ontwikkeld is, nemen particuliere marktspelers vaak de AKIS-functies over. Over het algemeen zijn lokale banden en netwerken belangrijke kennisknooppunten, maar ze compenseren ook de tekortkomingen van de biologische voorzieningen in AKIS. Het AKIS voor biologisch wordt gekenmerkt door een gebrek aan geïnstitutionaliseerde financiering, door tekortkomingen in kennisoverdracht en -uitwisseling, en door een gebrek aan geïnstitutionaliseerde onderwijsprogramma's voor boeren en adviseurs gericht op biologisch. Onderwerpen over biologisch in AKIS zijn voornamelijk gerelateerd aan productie en technische kwesties, wat slechts een deel van het leerspectrum van het biologische kennissysteem dekt. In de biologische aquacultuur laat de analyse een kleine maar toegewijde sector zien met deels functionele netwerken. Ondanks nauwe samenwerking tussen actoren, is het kennis- en innovatiesysteem (AKIS) voor biologische aquacultuur nog niet voldoende ontwikkeld om boeren adequate ondersteuning te bieden. Belangrijke blokkades zijn het ontbreken van politieke strategieën om AKIS te ondersteunen en een gebrek aan concrete doelen in EU strategieën om de groei van de sector te ondersteunen. De evaluatie van AKIS in biologische verwerking en detailhandel onthult verschillen in ondersteunende structuren. Sommige landen hebben goed functionerende systemen met samenwerking tussen de belangrijkste actoren, hoewel er prioriteit gegeven moet blijven worden aan praktijkgericht onderzoek, onderwijs en training. Landen met minder gevestigde ondersteuningssystemen vertrouwen daarentegen op een beperkt aantal actoren en worden gekenmerkt door een lage beschikbaarheid van en toegang tot kennis en informatie, opleiding en onderwijs. Over het algemeen wordt AKIS in biologische verwerking en detailhandel uitgedaagd door een gebrek aan overzicht van beschikbare kennis en relevante kennismakelaars, evenals een gebrek aan biologische inhoud in adviesdiensten, onderwijs en training.
Alomvattende beleidskaders, gerichte financiering en capaciteitsopbouw in de hele waardeketen zijn essentieel om de AKIS voor biologische landbouw te bevorderen.
Voor de biologische landbouw is het essentieel om een coherent beleidskader op nationaal niveau te bevorderen dat ondersteuning en geïnstitutionaliseerde financiering biedt voor een samenwerkend AKIS voor biologisch. Dit beleidskader moet prioriteit geven aan onderzoekscapaciteiten en kennisuitwisseling binnen de voedselvoorzieningsketen vergemakkelijken. Bovendien zijn een strategische focus op de langetermijnvisie van onderzoek in de biologische landbouw en de integratie van uitgebreide biologische curricula in onderwijs- en opleidingsprogramma's ook noodzakelijke stappen. In het algemeen vereist de verdere ontwikkeling van de biologische landbouw een intensievere uitwisseling en samenwerking tussen onafhankelijke onderzoekers, adviseurs en boeren, waarbij praktijkgerichte kennis wordt ontwikkeld en uitgewisseld in een participatieve aanpak. Wat de biologische aquacultuur betreft, is er behoefte aan een institutioneel opstartmechanisme, ondersteund door een duidelijke visie voor de sector waarbij alle actoren in de waardeketen worden betrokken en dat als basis dient voor sectorale strategieën, actieplannen en financieringssystemen. Voor marktontwikkeling is het nodig om biologische aquacultuur te integreren in adviessystemen en onderwijs en om een consumentgerichte communicatiestrategie te implementeren. Net als voor biologische verwerking en detailhandel is er behoefte aan onafhankelijke, gekwalificeerde en betaalbare adviesondersteuning om een succesvolle biologische marktontwikkeling te stimuleren. Dit omvat toegang tot bestaande kennis, het inschakelen van openbare beleidsinstellingen en nauwere samenwerking tussen belangrijke organisaties en actoren. Specifieke ondersteuning voor innovatie en geïntegreerde biologische lesprogramma's in het onderwijs voor verwerkers, detailhandelaren en consumenten zijn ook essentieel - vooral in landen met minder gevestigde ondersteunende systemen.
Conclusie
De EU heeft een duidelijke doelstelling geformuleerd om de biologische sector met zijn maatschappelijke, economische en milieuvoordelen te promoten. Biologische landbouw is een kennisintensief landbouwsysteem. Het opzetten en promoten van een samenwerkend AKIS is daarom essentieel om boeren, adviseurs en wetenschappers in de biologische landbouw, aquacultuur en de waardeketen te ondersteunen. De analyse toont aan dat voor de verdere ontwikkeling van de biologische sector, sterkere politieke en institutionele inspanningen nodig zijn om een degelijk en duurzaam biologisch kennissysteem tussen biologische actoren op te zetten.
Meer informatie
Downloads