Er is een grote behoefte aan belangrijke en fundamentele veranderingen in de manier waarop voedsel wordt geproduceerd en geconsumeerd. Met het oog op de huidige wereldwijde uitdagingen op milieugebied moet de veehouderij een nieuw evenwicht zien te vinden voor een positieve en duurzame bijdrage.
Coördinatoren en deelnemers van verschillende biologische CORE-projecten (Coordination of European Transnational Research in Organic Food and Farming Systems) en andere Europese onderzoeksprojecten hebben bijgedragen aan de virtuele IAHA-conferentie die op 21 en 22 september 2020 werd gehouden.
Mette Vaarst van de Universiteit van Aarhus in Denemarken, een redacteur van een recent gepubliceerd boek over biologische veeteelt, presenteerde een keynote lezing, die een overzicht gaf van de uitdagingen en het onderzoek in de biologische veeteelt. Er werden twintig papers en posters gepresenteerd. De conferentieverslagen gaan in op ervaringen uit projecten, waarbij meerdere diersoorten aan bod komen en een aantal toekomstperspectieven en -gedachten over de huidige uitdagingen worden gegeven.
Identificatie van strategieën voor de toekomstige ontwikkeling van de Europese biologische veehouderij
In de biologische landbouw worden dieren beschouwd als levende wezens met gevoel, en een belangrijk doel moet zijn om, vanuit het perspectief van het dier, een leven mogelijk te maken dat de moeite waard is om te leven. In het "Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie" (VWEU) 2009 werd erkend dat dieren wezens met gevoel zijn (artikel 13 van titel II).
Dit houdt in dat de mens de nodige voorwaarden moet scheppen om ervoor te zorgen dat landbouwhuisdieren in hun natuurlijke behoeften kunnen voorzien. De verwezenlijking van dit streven kan echter in strijd zijn met wat als het overkoepelende doel wordt beschouwd: het efficiënt verstrekken van voedsel aan de mens en tegelijkertijd proberen te voldoen aan bredere duurzaamheidsdoelstellingen, zoals het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen en het bevorderen van de biodiversiteit. Desalniettemin worden we, onder verwijzing naar de organische principes, sterk begeleid bij het vinden van oplossingen en synergieën die meerdere doelen hebben. Waarden die aanpasbaar en relevant zijn voor verschillende contexten en die diversiteit en veerkracht omarmen, kunnen richtinggevend zijn voor ontwikkelingen in de richting van veehouderijpraktijken die de 'one-size-fits-all' conventionele intensivering van de landbouw, die zowel dieren als mensen onder te grote druk zet, doorbreken.
Hier wordt een kort overzicht gegeven van de zes voorgestelde strategieën voor de toekomstige Europese biologische dierhouderij, die tijdens de IAHA-conferentie zijn besproken. Elk van deze strategieën is verschillend van toepassing op elke diersoort, maar wordt benadrukt omdat ze innovatieve manieren van denken over de integratie van dieren in boerderijen en landschappen ondersteunen, in vergelijking met de toenemende specialisatie en industrialisatie van de afgelopen halve eeuw.
1) Integratie van gediversifieerde multi-species systemen
Diversiteit op bedrijfsniveau, in de zin van het fokken van twee of meer diersoorten op hetzelfde bedrijf, heeft het potentieel om drie dimensies van duurzaamheid te verbeteren: milieuvriendelijkheid, economische levensvatbaarheid voor de boeren en sociale aanvaardbaarheid door respect voor de dieren. Dit staat centraal in het project MixEnable (hieronder gelinkt in: Meer informatie - Links), dat bijvoorbeeld interessante aspecten laat zien van hoe beschermers van dieren die samen met kwetsbare soorten grazen, een aanzienlijke vermindering van de predatie kunnen ondersteunen.
2) Pastoralisme, agrobosbouw en duurzaam foerageren die varkens, weiland en bomen kunnen integreren
Natuurlijke, op grasland gebaseerde en meer uitgebreide productiesystemen worden soms als inefficiënt beschouwd en bekritiseerd. Steeds meer bewijs en erkenning wijst erop dat deze systemen een vorm van voedselproductie vertegenwoordigen die niet afhankelijk is van overmatig gebruik van fossiele brandstoffen en een enorme koolstofopslagcapaciteit biedt. In de huidige CORE Organic-projecten worden verschillende perspectieven op deze kwesties onderzocht voor verschillende diersoorten, en in het boek 'Verbetering van de biologische dierhouderij' (zie hieronder) worden perspectieven voor verschillende soorten en pastorale systemen verkend.
3) Het vinden van nieuwe mogelijkheden voor eigen geteelde eiwitvoeders
De kwestie van inheemse eiwitvoedergewassen is relevant voor alle diersoorten in de biologische productie, en veel biologische bedrijven zijn afhankelijk van geïmporteerde bronnen, ook al zijn er veel goede mogelijkheden om eiwitvoeders te verbouwen, zelfs onder Scandinavische omstandigheden. Wij wijzen op het potentieel voor verbeteringen van de biologische dierhouderij met betrekking tot bijvoorbeeld het in evenwicht brengen van de eiwit- en energiecomponent van de voeding van de dieren om de laagst mogelijke emissies te garanderen, ondersteund door een passend fok- en efficiënt graslandbeheer.
4) Vaststelling van veerkracht als kern van gezondheidsprincipe en ontwikkeling van strategieën om het gebruik van antibiotica aanzienlijk te verlagen of af te bouwen
Veerkracht is een kernbegrip in de biologische landbouw op alle niveaus, inclusief het bedrijf, het systeem, de kudde en het individuele niveau. De relatieve veerkracht van een individu of groep dieren zal van invloed zijn op het optreden en de gevolgen van ziekten. Hoewel de biologische regelgeving van de EU het gebruik van antibiotica in de dierlijke productie toestaat, is het profylactisch gebruik ervan verboden en wordt de afhankelijkheid van het therapeutische gebruik ervan verminderd, terwijl ook sterk de nadruk wordt gelegd op de bevordering van de gezondheid en het welzijn van de dieren. Het feitelijke gebruik van antibiotica in de Europese biologische dierhouderij in vergelijking met de conventionele veehouderij is niet volledig gedocumenteerd, maar in alle biologische projecten van de CORE wordt de nadruk gelegd op verschillende aspecten van gezondheidsbevorderend en/of verstandig medicijngebruik.
5) Benadrukken van geschikte fokkerij en rassen, inclusief multifunctionele en lokale rassen
In Noord-Europa is het gebruikelijk om in de biologische productie dezelfde hoogproductieve rassen te gebruiken als in de conventionele dierlijke productie. Dit kan een belangrijke uitdaging vormen gezien de prioriteit die wordt gegeven aan natuurlijke elementen van het leven, waaronder het leven in de open lucht, een lange levensduur, natuurlijk gedrag en soortspecifieke voeding. Sommige van deze uitdagingen kunnen worden aangegaan door middel van meer geschikte fokstrategieën, waaronder het verbreden van de fokdoelstellingen om deze in overeenstemming te brengen met de biologische doelstellingen en het gebruik van kruisingen, alsmede de rassendiversiteit en het gebruik en het behoud van bedreigde rassen.
6) Het mogelijk maken van een beter contact tussen moeder en kind
Twee projecten van CORE Organic Cofund doen onderzoek naar contactsystemen voor koeienkalveren, wat een fundamentele verschuiving betekent van een gemeenschappelijk begrip van melkveestapels die volledig gericht zijn op de melkproductie voor de consument. De kwestie is echter niet beperkt tot de melkproductie en de fundamentele ethologische en economische kwesties zijn van toepassing op andere diersoorten, waaronder kleine herkauwers, varkens en pluimvee.
Toekomstperspectieven
Veel van de belangrijkste uitdagingen van de mondiale landbouw zijn ook de ambities van de biologische landbouw. Door de nadruk te leggen op vier brede strategische categorieën, namelijk diversiteit, integratie, veerkracht en communicatie, kan een belangrijke bijdrage worden geleverd aan de oplossing van de huidige problemen in onze voedsel- en landbouwsystemen. Het is ook noodzakelijk om openhartige en open discussies te voeren over de omstandigheden waaronder we dieren in de landbouw betrekken op een manier die ons en hen in staat stelt een positieve bijdrage te leveren aan de gezondheid van de planeet.
Tijdens de IAHA-conferentie werd de nadruk gelegd op melkkoeien, varkens en kippen, omdat de biologische onderzoeksprojecten van CORE zich vooral op deze diersoorten richten. Toch zouden dezelfde perspectieven en mogelijkheden ook voor andere soorten kunnen gelden, zoals bijvoorbeeld voor vissen en honingbijen. Hoewel niet noodzakelijkerwijs uniek voor de biologische landbouw, wordt diversiteit benadrukt als een sleutel tot toekomstige ontwikkeling. Met al deze perspectieven kan alleen rekening worden gehouden als ze worden ondersteund door relevant beleid en de samenleving in het algemeen, die fundamentele veranderingen ondergaat in de manier waarop we voedsel vragen, consumeren en verspillen.
Voor het volledige verslag van de IAHA-videoconferentie over biologische veeteelt die op 21 en 22 september 2020 werd gehouden, volgt u de onderstaande link naar het item "Biologische Eprints".
De IFOAM Animal Husbandry Alliance, IAHA, organiseert op 6 en 7 september 2021 een Pre-Conference in Rennes, Frankrijk (als de Corona-regelgeving het toelaat) voor het belangrijkste biologische wereldcongres. Ook hier zullen er bijdragen zijn van Core Organic projecten. Zie IAHA website hieronder voor meer informatie.
Meer informatie
Links
ifoam.bio
orgprints.org:
projecten.au.dk:
- CORE Organic Cofund gerelateerd nieuwsbericht
- CORE Organic Cofund project betrokken bij de conferentie:
- CORE Organic Cofund project pagina
shop.bdspublishing.com
Auteurs
Mette Vaarst, Universiteit van Aarhus: Mette.Vaarst(at)anis.au.dk
Stephen Roderick, Duchy College: s.roderick(at)cornwall.ac.uk
Guillaume Martin, INRA: guillaume.martin(at)inrae.fr
Stefan Gunnarson, SLU: Stefan.Gunnarsson(at)slu.se
Anet Spengler Neff, FIBL: anet.spengler(at)fibl.org
Anna Bieber, FiBL: Anna.Bieber(at)Fibl.org
Anne Grete Kongsted, Universiteit van Aarhus: anneg.kongsted(at)agro.au.dk